سفر زلنسکی به آمریکا و تهدید صلح

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ چهارشنبه گذشته ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین برای نخستین بار پس از آغاز جنگ در این کشور وارد آمریکا شد. به گزارش منابع غربی، رئیس جمهور اوکراین ابتدا با قطار به لهستان منتقل و سپس از آنجا به وسیله بوئینگ C-40B و اسکورت یک فروند هواپیمای تجسسی و جنگده اف- 15 از این کشور خارج و پس از 10 ساعت پرواز وارد آسمان آمریکا شد.

در این سفر زلنسکی علاوه بر دیدار با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در کنگره به ایراد سخنرانی پرداخت. با آنکه رسانه‌های جریان غربی قصد دارند این سفر را دیداری تاریخی و مثبت به تصویر بکشند، اما اظهارات رؤسای جمهور آمریکا و اوکراین از تداوم بحران در قاره سبز خبر می‌دهد و این سؤال مطرح می شود، آیا سفر زلنسکی به واشنگتن دورنمای صلح در اوکراین را از بین می‌برد یا خیر؟

در حالی که بسیاری از کشورهای جهان به همراه سازمان ملل متحد به دنبال ایجاد زمینه برای آتش بس و آغاز گفت‌وگوهای صلح میان روسیه و اوکراین هستند، سفر زلنسکی به واشنگتن و سخرانی مقام های کاخ سفید و کنگره از برنامه‌ریزی آمریکایی‌ها برای تشدید شعله‌های جنگ در سال 2023 میلادی حکایت دارد.

تداوم حمایت دموکرات‌ها از زلنسکی در حالی است که کارشناسان پیروزی و استقرار جمهوری‌خواهان در کنگره را زنگ خطری در روند حمایت نظامی- مالی آمریکا از کی یف می‌دانند

واشنگتن همزمان با ورود زلنسکی به آمریکا از اهدای یک بسته نظامی- لجستیکی شامل سامانه دفاع هوایی پاتریوت، 30 سامانه خمپاره‌انداز سبک، 6 دستگاه کامیون زرهی، موشک‌های فوق سریع و ضدرادار، تجهیزات دید در شب و «جلیفه‌های ضدگلوله و مهمات جنگی به ارزش 1.8 میلیارد دلار به اوکراین خبر داد.

تداوم حمایت دموکرات‌ها از زلنسکی در حالی است که کارشناسان پیروزی و استقرار جمهوری‌خواهان در کنگره را زنگ خطری در روند حمایت نظامی- مالی آمریکا از کی یف می‌دانند. جمهوری‌خواهان در اظهارات انتخاباتی خود بارها اعلام کرده اند در نوع حمایت از اوکراین تجدید نظر می کنند و اصطلاحاً «چک سفید امضا» به زلنسکی نخواهند داد.

واشنگتن برای روشن نگه داشتن آتش جنگ در اوکراین تاکنون 18 میلیارد دلار کمک نظامی به کی یف ارائه داده است. علاوه بر این، کاخ سفید قول کمک 45 میلیارد دلاری به جنگ اوکراین، در صورت موافقت کنگره داد. نکته جالب توجه آن است که بایدن پس از ارائه لیستی بلندبالا از کمک‌های نظامی آمریکا به اوکراین، در اظهاراتی مضحک مدعی شد ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به هیچ وجه قصد پایان جنگ بی‌رحمانه را ندارد.

پرسش کلیدی در برابر ادعاهای بایدن آن است که اساساً چرا با دادن وعده پیوستن اوکراین به ناتو زمینه آغاز جنگ ایجاد شد؟ اگر آمریکا واقعا به دنبال صلح است، چرا کانال‌های دیپلماتیک را به جای ارسال تجهیزات نظامی برای آغاز مذاکرات سیاسی و پایان جنگ فعال نمی‌کند؟ به نظر می‌آید منافع بلندمدت غرب در فرسایشی شدن جنگ و تضعیف روسیه به قیمت نابودی تمام زیرساخت‌ها و شهروندان اوکراینی است.

بازخوانی مواضع مقام های روس در قبال سفر زلنسکی به اوکراین نشان دهنده دریافت سیگنال منفی از سوی مسکو در قبال تحرکات اخیر رئیس جمهور اوکراین است

در سوی مقابل، روسیه با غیرسازنده خواندن سفر رئیس جمهور اوکراین به آمریکا، بیانیه زلنسکی و مقام های آمریکایی را نشان دهنده بی تمایلی آنها برای پایان جنگ و استقرار صلح دانست. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین پنج‌شنبه گذشته در واکنش به سفر زلنسکی به اوکراین گفت: دادن تسلیحات پیشرفته به ارتش اوکراین به جنگ پایان نخواهد داد.

سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز در نشستی خبری عنوان کرد: مذاکرات در واشنگتن نشان می‌دهد اوکراین و آمریکا برای صلح تلاش نمی‌کنند و هدفشان ادامه تنش و جنگ است.

بازخوانی مواضع مقام های روس در قبال سفر زلنسکی به اوکراین نشان دهنده دریافت سیگنال منفی از سوی مسکو در قبال تحرکات اخیر رئیس جمهور اوکراین است. در ماه‌های اخیر ارتش اوکراین با حمایت غربی‌ها حملات خود را علیه مناطق تحت کنترل روسیه افزایش داد. بمباران مناطق مسکونی و غیرنظامی دونباس، بدون توجه و محکومیت از سوی جامعه جهانی در جریان است.

در حال حاضر کنترل چهار منطقه اوکراین در اختیار ارتش روسیه است و اوکراینی‌ها آغاز مذاکرات را به خروج نیروهای روس از این مناطق منوط کردند. به نظر می‌آید اگر کی یف تعهدات جدی در زمینه جلوگیری پاکسازی نژادی نئونازی‌ها، انصراف از روند الحاق به ناتو و توقف پروژه ساخت سلاح اتمی طبق توافق‌نامه بواپست را دنبال کند، زمینه عقب نشینی نیروهای روسیه از خاک این کشور، برقراری آتش‌بس و حرکت به سمت صلح پایدار فراهم خواهد شد.

با وجود این، دخالت قدرت‌های غربی به عنوان عاملی غیرسازنده اجازه پیشرفت مسیرهای دیپلماتیک همچون مذاکرات صلح ترکیه را نمی‌دهد. شاید افزایش تهدیدهای امنیتی در سراسر قاره اروپا این انگیزه را برای بروکسل ایجاد کند با مقاومت در برابر واشنگتن زمینه صلح میان مسکو و کیف را فراهم آورد.

بهره سخن

از ابتدای بحران اوکراین تاکنون بیش از 200 هزار نفر نیروی روس و اوکراینی کشته و قریب به 8 میلیون اوکراینی در نقاط مختلف قاره سبز آواره شدند. به گواه آمارهای بین‌المللی، اگر همین امروز جنگ اوکراین پایان یابد، بیش از 700 میلیارد دلار سرمایه برای بازسازی زیرساخت‌های این کشور لازم است. جنگ اوکراین بزرگ‌ترین بحرانی است که کشورهای اروپایی پس از پایان جنگ‌جهانی دوم و جنگ سرد تجربه کرده اند.

بسیاری از کارشناسان حوزه ژئوپلیتیک معتقدند با افزایش رقابت‌ آمریکا با چین و روسیه احتمال تداوم بحران اوکراین و گسترش دامنه آن به سایر نقاط قاره سبز وجود دارد. در چنین شرایطی لازم است قدرت‌های اروپایی با مرور تجربه جنگ سرد، خاک کشورهای خود را میدان رقابت‌های ژئوپلیتیکی میان آمریکا با روسیه (و چین) نکنند.

با در نظر گرفتن چشم‌انداز صلح در بحران اوکراین می‌توان گفت سفر زلسنکی به واشنگتن نه تنها کمکی به روند پایان جنگ نخواهد کرد، بلکه زمینه لازم را برای طولانی‌تر شدن این نبرد و ویرانی بیش‌ازپیش اوکراین فراهم می کند.